კარიესის მიზეზები და მკურნალობის მეთოდები:

კარიესი სტომატოლოგიური დაავადებაა. კვლევებმა აჩვენა, რომ 20 წელზე უფროსი ასაკის მოზარდებს შორის დაახლოებით 90%-ს აქვს მინიმუმ ერთი კარიესი 20-დან 64 წლამდე 4 ზრდასრულიდან 1-ს ამჟამად აქვს მინიმუმ ერთი კარიესი. ამრიგად, მას შეიძლება ვუწოდოთ მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული სტომატოლოგიური დაავადება.

კბილების კარიესმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს ყველა ასაკის ადამიანზე. ის საფრთხეს უქმნის პირის ღრუს ჯანმრთელობას. ამრიგად, ჩვენ უნდა ვიყოთ ინფორმირებული, რომ მისგან დაცული ვიყოთ. ამ სტატიაში ჩვენ ვიკვლევთ მის გამომწვევ მიზეზებს, განვიხილავთ პრევენციულ ზომებს და ხაზს ვუსვამთ მკურნალობის სხვადასხვა მეთოდებს, რომლებიც ხელმისაწვდომია ამ სტომატოლოგიური დაავადების მოსაგვარებლად.

ადრეულ სტადიაზე კბილების დაზიანება  ჩვეულებრივ ვლინდება სპეციალური აღჭურვილობით, რომელიც გამოიყენება თბილისის მაღალკვალიფიციურ სტომატოლოგიურ კლინიკაში . თუმცა, როგორც კი ის პროგრესირებს – შეიძლება გამოიყურებოდეს როგორც თეთრი ლაქა / მოყვითალო / შავი, შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი, სხვადასხვა ანთება პირის ღრუში. როგორც წესი, კარიესს განვითარების  სხვადასხვა სტადია ახასიათებს და მას შესაბამისად აღნიშნავენ:  “ზედაპირული კარიესი”, “საშუალო კარიესი” ან “ღრმა კარიესი”.

 კარიესის წარმოქმნის მიზეზები

კარიესი,   კბილის მინანქარზე მჟავეების ხანგრძლივად  ზემოქმედების შედეგად ჩნდება . მჟავა ნივთიერებები ბაქტერიების ცხოველმყოფელობის(მეტაბოლიზმი) შედეგია, რომლებიც მრავლადაა კბილის ნადებში. ნადების ხანგრძლივად არსებობა მინანქრის ზედაპირთან იწვევს მის დაზიანებას და კარიესის წარმოქმნას.

ნადების ფორმირების რამდენიმე ეტაპი:

1. ბაქტერია ეკვრება პელიკულას (ეს არის ცილოვანი აპკი, რომელიც წარმოიქმნება კბილის წმენდიდან წამებში, ან დაღეჭვის შემდეგ);
2. ბაქტერია იწყებს გამრავლებას;
3. ყალიბდება სტრეპტოკოკული ბაქტერიების მიკროკოლონიები;
4. იქმნება ბაქტერიული გროვა მეტაბოლური სტრუქტურით;
5. რომელიც მრავლდება და იზრდება.

საყურადღებოა, რომ საქაროზა  ან სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ – შაქარი – ერთადერთი შაქარია, რომელიც ბაქტერიებს შეუძლიათ გამოიყენონ წებოვანი პოლისაქარიდის შესაქმნელად, რაც აძლერებს ბაქტერიების ერთმანეთთან კავშირს  და წარმოქმნის  კბილის ნადებს.

ეს ყველაფერი შესაძლოა ჰოლივუდის მხატვრული ფილმისავით ჟღერდეს, მაგრამ ეს არის ნამდვილი მიკროსამყარო, რომელიც ხელს უშლის წინსვლას ჰოლივუდური ღიმილისკენ!

კბილების მინანქრის დაზიანების ხელშემწყობი ფაქტორები:

1.  პირის ღრუს ჰიგიენის არა სათანადოდ დაცვა;
2. შაქრიანი ან მჟავე საკვებისა და სასმელის ხშირი მოხმარება;
3. გარკვეული დაავადებები ან მედიკამენტები;
4. გენეტიკური ფაქტორები.

კარიესის ადრეული ნიშნები შეიძლება იყოს თეთრი ლაქები კბილებზე, კბილების მგრძნობელობა და ლოკალიზებული ტკივილი ან დისკომფორტი.

კბილის კარიესის პრევენცია

უკვე განვიხილეთ კბილების დაზიანების მიზეზები. ამ რისკების შესამცირებლად საჭიროა გავაკონტროლოთ ის, რაც შეგვიძლია, მაგალითად:

• შაქრიანი და მჟავე საკვებისა და სასმელის თავიდან აცილება;
• ჰიგიენის მაღალი დონე (კბილების რეგულარული და საფუძვლიანი გახეხვა სხვადასხვა კუთხით)
• რეგულარული სტომატოლოგიური კონსულტაციები და კბილების პროფესიული წმენდა იძლევა კბილის კარიესის ადრეულ გამოვლენას და დროული ჩარევის საშუალებას.

 კარიესის მკურნალობა

სტომატოლოგიური  ბჟენი

კარიესის მსუბუქი და ზედაპირული შემთხვევებისთვის, კბილის დაბჟენა კარგი გამოსავალია.   დაბჟენის დროს, შესაბამისი მოწყობილობით ხდება დაზიანებული ქსოვილის მოცილება. დამუშავების შედეგად მიღებული ჯანსაღი ღრუ ივსება სპეციალური მასალით, რომელიც განაპირობებს ღრუს ჰერმეტულობას და იცავს კბილს დაზიანებისგან. ასეთი შემავსებელი მასალა, როგორც წესი, შეიძლება იყოს სტომატოლოგიური ამალგამა, კომპოზიტური ბჟენები, მინა-იონომერული ცემენტი. ასევე ,  არაპირდაპირი  შემავსებლები, როგორიცაა  ფაიფურისგან ლაბორატორიულად დამზადებული ბჟენები. საბჟენი მასალები ერთმანეთისგან განსხვავდება შემავსებლების თვისებებით  და მწარმოებლების მიხედვით.  ჩვენს კლინიკაში ვიყენებთ მხოლოდ პრემიუმ კლასის სტომატოლოგიურ საბჟენ მასალას, საერთაშორისო  გაიდლაინების  შესაბამისად.

ფესვის არხის მკურნალობა

იმ შემთხვევებში, როდესაც კარიესმა მიაღწია კბილის უფრო ღრმა ფენას, ანუ პულპას, შეიძლება განვითარდეს პულპიტი და საჭირო გახდეს ფესვის არხის მკურნალობა. ეს პროცედურა მოიცავს ინფიცირებული ან დაზიანებული პულპის ქსოვილის მოცილებას, ფესვის არხების დეზინფექციას და კბილის არხის დაბჟენას.

ხელოვნური გვირგვინები 

კბილის გვირგვინოვანი  ნაწილის  ტოტალური დაზიანების შემთხვევაში ან ფესვის არხის მკურნალობის შემდეგ,სასურველია გაკეთდეს ხელოვნური გვირგვინი , რათა აღდგეს მისი სიმტკიცე, ფორმა და ფუნქცია.

კბილის ამოღება

კარიესის მძიმე შემთხვევებში, როდესაც კბილის გადარჩენა შეუძლებელია, შეიძლება საჭირო გახდეს ამოღება ინფექციის გავრცელების თავიდან ასაცილებლად.

შეჯამება

კარიესი უამრავ ადამიანს ემართება, მაგრამ ამ სტომატოლოგიური პრობლემის პრევენცია სრულიად შესაძლებელია. მას, შეიძლება, სერიოზული შედეგები მოჰყვეს, თუ არ იმკურნალებთ. პირის ღრუს ჰიგიენის ზედმიწევნით დაცვით, ჯანსაღი კვების არჩევით და სტომატოლოგთან სისტემატური ვიზიტებით, შეგიძლიათ ეფექტურად ებრძოლოთ კბილების მყარი ქსოვილების დაშლას და შეინარჩუნოთ პირის ღრუს ჯანმრთელობა. რიხტერის კლინიკაში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა  კარიესის  პრევენციას, და  კბილების პროფესიონალური წმენდის სერვისს, ასევე მინიინვაზიურად  კბილის ამოღებას